Hemostasis гэж юу вэ, энэ нь яаж тохиолддог вэ?
Сэтгэл Ханамжтай
- Цус тогтоогч хэрхэн тохиолддог вэ
- 1. Анхан шатны гемостаз
- 2. Хоёрдогч цус тогтоогч
- 3. Фибринолиз
- Гемостазын өөрчлөлтийг хэрхэн тодорхойлох вэ
Цус зогсонги байдал нь цусны бүлэгнэл, цус алдалтгүйгээр цусны шингэнийг хадгалах зорилготой судасны дотор явагддаг цуврал процессуудтай тохирч байна.
Дидактикийн хувьд гемостаз нь гурван үе шаттай явагддаг бөгөөд хурдан бөгөөд зохицуулалттай явагддаг бөгөөд голчлон цусны бүлэгнэлт, фибринолизийг хариуцдаг ялтас, уураг багтдаг.
Цус тогтоогч хэрхэн тохиолддог вэ
Гемостаз нь дидактик байдлаар хамааралтай бөгөөд нэгэн зэрэг тохиолддог гурван үе шатанд явагддаг.
1. Анхан шатны гемостаз
Цус зогсонги байдал нь судас гэмтсэн даруйд эхэлдэг. Гэмтлийн хариуд гэмтсэн хөлөг онгоцны судасны агшилт нь орон нутгийн цусны урсгалыг бууруулж улмаар цус алдалт, тромбоз үүсэхээс сэргийлдэг.
Үүний зэрэгцээ тромбоцитууд идэвхжиж, фон Уиллебрандын факторын тусламжтайгаар судасны эндотелитэй наалддаг. Дараа нь тромбоцитууд хэлбэрээ өөрчилснөөр плазманд агуулагдах агууламжаа ялгаруулж болох ба энэ нь ялзрах хэсэгт илүү их ялтас ялгаруулж, хоорондоо наалдаж эхлэх бөгөөд энэ нь түр зуурын ялтас үүсгэдэг. нөлөө.
Тромбоцитууд ба тэдгээрийн үйл ажиллагааны талаар илүү ихийг олж мэдэх.
2. Хоёрдогч цус тогтоогч
Анхдагч гемостаз үүсэхтэй зэрэгцэн коагуляцийн каскад идэвхжиж, өтгөрөлтийг хариуцдаг уургууд идэвхждэг. Коагуляцийн каскадын үр дүнд тромбоцитын анхдагч бөглөөг бэхжүүлж, илүү тогтвортой болгох үүрэгтэй фибрин үүсдэг.
Коагуляцийн хүчин зүйлүүд нь идэвхгүй хэлбэрээр цусаар эргэлддэг боловч организмын хэрэгцээнд нийцүүлэн идэвхждэг бөгөөд цус зогсонги байдалд зайлшгүй шаардлагатай фибриногенийг фибрин болгон хувиргах эцсийн зорилго юм.
3. Фибринолиз
Фибринолиз бол цус тогтоох 3 дахь үе шат бөгөөд хэвийн цусны урсгалыг сэргээх зорилгоор гемостатик залгуурыг аажмаар устгах үйл явцаас бүрддэг. Энэ үйл явц нь плазминогенээс гаралтай уураг болох плазминаар дамждаг бөгөөд түүний үүрэг нь фибриныг задлах явдал юм.
Гемостазын өөрчлөлтийг хэрхэн тодорхойлох вэ
Гемостазын өөрчлөлтийг цусны тодорхой шинжилгээгээр илрүүлж болно, жишээлбэл:
- Цус алдах хугацаа (TS): Энэхүү шинжилгээ нь гемостаз үүсэх цаг хугацааг шалгахаас бүрддэг бөгөөд жишээлбэл чихний жижиг нүхээр хийж болно. Цус алдалтын хугацааны үр дүнд анхдагч гемостазыг үнэлэх боломжтой, өөрөөр хэлбэл ялтасууд хангалттай ажиллагаатай эсэх. Хэдийгээр өргөн хэрэглэгддэг тест боловч энэ арга нь ялангуяа хүүхдүүдэд таагүй мэдрэмж төрүүлдэг, учир нь чихэндээ жижиг нүх гаргах шаардлагатай бөгөөд тухайн хүний цус алдах хандлагатай бага хамааралтай байдаг;
- Тромбоцитын нэгтгэх тест: Энэхүү үзлэгээр тромбоцитын нэгтгэх чадварыг баталгаажуулах боломжтой бөгөөд энэ нь анхдагч гемостазыг үнэлэх арга хэлбэр юм. Тухайн хүний ялтас ялтас нь өтгөрөлтийг өдөөх чадвартай янз бүрийн бодисонд өртөж, үр дүнг ялтас ялгаруулах түвшинг хэмжих төхөөрөмжид ажиглаж болно;
- Протромбины хугацаа (TP): Энэ шинжилгээгээр цусны бүлэгнэлтийн чадварыг коагуляцийн каскадын нэг зам буюу гадны замыг өдөөх замаар үнэлдэг. Тиймээс энэ нь цусыг хоёрдогч гемостатик бөглөө үүсгэхэд хэр хугацаа шаардагддагийг шалгадаг. Протромбины цагийн шалгалт гэж юу болох, түүнийг хэрхэн хийдэг талаар ойлгох;
- Тромбопластины хэсэгчилсэн цаг (APTT): Энэхүү шинжилгээгээр хоёрдогч гемостазыг үнэлдэг боловч коагуляцийн каскадын дотоод замд байгаа бүлэгнэлтийн хүчин зүйлсийн ажиллагааг шалгадаг;
- Фибриногенийн тун: Энэхүү туршилтыг фибрин үүсгэхэд ашиглаж болох хангалттай хэмжээний фибриноген байгаа эсэхийг шалгах зорилгоор хийдэг.
Эдгээр шинжилгээнүүдээс гадна эмч цусны бүлэгнэлтийн хүчин зүйлийг хэмжих зэрэг бусад хүмүүст зөвлөж болох бөгөөд ингэснээр цус тогтоох үйл явцад саад болох аливаа бүлэгнэлтийн хүчин зүйл дутагдалтай байгаа эсэхийг мэдэх боломжтой болно.